برییتیه له پشکنینێکی گشتگیری بوارێک له بواره‌کانی کۆمه‌ڵگه .
تایبه‌تمه‌ندیه‌کانی بریتین له :
أ- بریتیه له میتۆدێک بۆ شیکردنه‌وه‌و توێژینه‌وه‌ی گرفتێکی کۆمه‌ڵایه‌تی له رێگای کۆکردنه‌وه‌ی زانیاری له‌سه‌ر هه‌موو یان وه‌رگرتنی نمونه‌یه‌ک لێیان به مه‌به‌ستی گه‌یشتن به ئامانجێکی دیاریکراو.
ب-بۆ ئه‌و دیاردانه‌ا به‌کاردێت که په‌یوه‌سته به بوارێک یان لایه‌نێکی فراوانی ژیانی کۆمه‌ڵایه‌تی کۆمه‌ڵگه‌که‌وه وه‌کو هه‌ژاری یان ئاستی خزمه‌تگوزاریه‌کان یان گۆڕانه دانیشتوانیه‌کان و...هتد.
ج-بابه‌ته‌کانی میتۆدی رووپێوی کۆمه‌ڵایه‌تی جه‌خت له‌سه‌ر ئیستای دیارده‌که ده‌که‌ن ،توێژینه‌وه له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌تانه ده‌کات که له کاتی ئه‌نجامدانی توێژینه‌وه‌که‌دا هه‌ن نه‌ک له رابردوودا .
د-بابه‌ته‌کانی ئه‌م میتۆده په‌یوه‌ستن به لایه‌نی پراکتیکیه‌وه .هه‌وڵی به‌ده‌ر خستنی ئه‌و ره‌وش و بارودۆخه ده‌دات که ده‌یه‌وێت گۆڕانی تێدا درووست بکات و پێشی بخات .یان پلان وبه‌رنامه بۆ ریفۆرمی کۆمه‌ڵایه‌تی دانێ .
ادامه مطلب ...
ئه‌نترۆپۆلۆژیا زاراوه‌یه‌کی ئینگلیزیه و له دوو ووشه‌ی یۆنانی پێک دێت (( anthropos واته مرۆڤ (logy) به‌مانای زانست دێت که له ووشه‌ی یۆنانی (logos) وه‌رگیراوه‌و ئه‌م وشه‌یه له زۆربه‌ی زانسته‌کانی تریشدا به هه‌مان شێوه به‌کاردێت و بۆیان ده‌بێته پاشگر وه‌کو بایولۆژی وسۆسیۆلۆژی و سایکۆلۆژی و ..هتد .
ئه‌مرۆ له زانکۆکانی کوردستان و له ناوه‌نده‌کانی توێژینه‌وه‌دا زاراوه‌ی (مرۆڤناسی)له زمانی کوردیدا به‌کاردێنین بۆ گوزارشت کردن له‌م لقه زانستیه.
له رووی پێناسه‌وه ،له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی چه‌ندین پێناسه‌ی بۆ کراوه به‌ڵام ده‌کرێ له پێناسه‌یه‌کی گشتگیردا مرۆڤناسی به‌وه پێناسه بکه‌ین که ئه‌و زانسته‌یه توێژینه‌وه له‌سه‌ر مرۆڤ ده‌کات به‌و پێیه‌ی مرۆڤ بوونه‌وه‌رێکی سروشتی و کۆمه‌ڵایه‌تیه .ئه‌مه پێناسه‌یه‌کی فراوانی مرۆڤناسیه و له سه‌ر دوو لایه‌نی مرۆڤ توێژینه‌وه ده‌کات ، رووه سروشتیه‌که‌ی ته‌واوی قۆناغه‌کانی په‌ره‌سه‌ندنی مرۆڤ ده‌گرێته‌وه ،ئه‌م بوونه‌وه‌ره چۆن درووست بووه‌و چۆن گه‌شه‌ی بایۆلۆژی کردووه؟؟ یان جیاوازیه جه‌سته‌یه‌کانی له‌گه‌ڵ ئاژه‌ڵانی تردا چیه‌و خاڵه هاوبه‌شه‌کانی کامانه‌ن؟؟ ادامه مطلب ...نوسینی دکتۆر مه‌عه‌ن خه‌لیل عومه‌ر
به‌شی پێنجه‌م : نموونه‌کان :Samples
سروشتی نموونه‌کان:
بابه‌تی وه‌رگرتنی نموونه له توێژینه‌وه‌ی زانستیدا بابه‌تێکی نوێ نیه ،له زانسته کشتوکاڵیه‌کاندا بۆ زانینی بڕی به‌رهه‌می کشتوکاڵی له رووبه‌ره فراوانه‌کانی کشتوکاڵیدا به‌رله دروێنه‌ی دانه‌وێڵه‌که به‌کار هاتووه ، یان بۆ زانینی چه‌ندێتی خوری پێش بڕینه‌وه‌ی مه‌ڕه‌کان به‌گشتی به‌کاریان هێناوه ، هه‌روه‌ها له دارستانه‌کاندا بۆ زانینی ژماره‌ی گه‌ڵای داره‌کان پێش هه‌ڵوه‌رینیان له رێگه‌ی وه‌رگرتنی کۆمه‌ڵه‌یه‌کی بچوکه‌وه (رێژه‌یه‌کی دیاری کراو )له گشت بۆ زانینی خه‌سڵه‌ته‌کانی بنه‌چه‌و پێدراوه گشتی و تایبه‌ته‌کانی ،ئه‌مه‌ش ناگه‌ڕێته‌وه بۆ ته‌مبه‌ڵی ودوواخستنی توێژه‌ره‌کانی به‌ڵکو بۆ سه‌ختی توێژینه‌وه له سه‌ر گشت یان بنه‌چه ده‌گه‌ڕێته‌وه له ماوه‌یه‌کی دیاری کراودا و له لایه‌ن ژماره‌یه‌کی که‌می توێژه‌رانه‌وه سه‌ره‌ڕای ئه‌وتێچونه داراییه زۆره‌ی پێویستی پیێه‌تی له به‌ر ئه‌وه توێژینه‌وه‌ی زانستی هاتۆته سه‌ر به‌کار هێنانی نموونه له توێژینه‌وه مه‌یدانیه‌کاندا له پێناو زانینی خه‌سڵه‌ته‌کانی بنه‌چه‌و پێدراوه گشتی و تایبه‌ته‌کانی .
-پێناسه‌کانی مرۆڤناسی
مرۆڤناسی واته ئه‌و زانسته‌ی توێژینه‌وه له سه‌ر مرۆڤ ده‌کات .له رووی زمانه‌وانیه‌وه له بنچینه‌دا ووشه‌یه‌کی گریکیه‌و له دوو وشه پێکهاتووه ،(Anthropo)واته مرۆڤ و (Logy)واته زانست بۆیه هه‌ردووکیان پێکه‌وه گوزارشت له چه‌مکێکی لێکدراو ده‌که‌ن و مانایه‌کی نوێ ده‌به‌خشن ده‌بنه زانستێک توێژینه‌وه له سه‌ر مرۆڤ بکات ،له رووی مێژووی به‌کارهێنانه‌وه وه‌کو چه‌مک نه‌ک به‌م مانایه‌ی ئێستا ئێمه به‌کاری دێنین ،یه‌که‌م که‌س به‌کاری هێنا بێت ئه‌رستۆ بووه ،کاتێک ویستوویه‌تی له‌سه‌ر بنه‌مای تایبه‌تمه‌ندی دیاریکراو وه‌سفی مرۆڤه‌کان بکاتوبه پێی هه‌ندێک خه‌سڵه‌ت پۆلێنیانی کردووه، بۆ ده‌ربڕینی ناسینی هه‌ندێک له تایبه‌تمه‌ندی و خه‌سڵه‌ته‌کانی مرۆڤ تا به پێی ئه‌وانه له یه‌کیان جیا بکاته‌وه چه‌مکی ئه‌نترۆپۆلۆژی به‌کارهێناوه ، ادامه مطلب ...
یه‌که‌م : نموونه ئه‌گه‌ریه‌کان:
1- : نمونه‌ی ره‌مه‌کی (عشوائی)دوو مه‌رج هه‌یه ده‌بێ له نموونه‌ی توێژینه‌وه‌که‌دا هه‌بن هه‌تا بتوانین ناوی ره‌مه‌کی لێ بنێین یه‌که‌میان ئه‌وه‌یه ده‌بێ ته‌واوی یه‌که‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ی توێژینه‌وه‌که‌مان دیارو ناسراوبن و بزانین چه‌ندن و کێن دووه‌میان ئه‌وه‌یه ده‌بێ ئه‌ندامانی کۆمه‌ڵگای توێژینه‌وه‌که‌مان تا راده‌یه‌ک له‌یه‌ک بچن و جیاوازی زۆریان له نێواندا نه‌بێ ،ئه‌میش چه‌ند جۆرێکه :-
أ-نمونه‌ی ره‌مه‌کی ساده :
له‌م جۆره نموونه‌یه‌دا هه‌ریه‌ک له تاکه‌کانی کۆمه‌ڵگای توێژینه‌وه‌که شانسی سه‌ربه‌خۆ و هه‌لی یه‌کسانی هه‌یه له‌گه‌ڵا تاکه‌کانی دیکه تاکو ببێت به ئه‌ندام له نموونه‌ی توێژینه‌وه‌که‌دا . ادامه مطلب ...